بررسی مفهوم خودکامگی در شعر پنج شاعر نوپرداز عصر پهلوی

رساله ی حاضر با هدف بررسی مفهوم خودکامگی در شعر پنج شاعر معاصر انجام گرفته است. چارچوب نظری این تحقیق از دو بخش تشکیل شده است: بخش نخست از نظریه ی ساخت یابی آنتونی گیدنز بهره برده و بخش دوم مبتنی بر نظریات کارل مانهایم است. تعاریف مفاهیم نیز از خلال منظر نظری مانهایم اخذ شده است. روش این تحقیق مبتنی بر رهیافت هرمنوتیک فلسفی گادامر است. یافته های این تحقیق نشان می دهد شعر مشروطه با تغییر منابع و خصایص ساختاری مورد استعمال کنشگران ادبی، دستاورد شعری دموکراتیک تری نسبت به تاریخ کهن ادب فارسی داشته است. نیما نیز در دوران آزادی های پس از مشروطه، اشعار دموکراتیک تری نسبت به دوران استبداد رضا شاه سروده است. اشعار او در دوران رضا شاه از نظر شاخص های مورد نظر این تحقیق به وضوح خصایص غیر دموکراتیک نشان می دهند. شاملو و اخوان ثالث تا پیش از 1332 اشعاری دموکراتیک تری سروده اند. آن ها پس از کودتای 28 مرداد و سپس افزایش قدرت شاه در دهه ی چهل اشعاری غیر دموکراتیک تر ارائه کرده اند. فروغ فرخزاد نیز تا پیش از دهه ی چهل اشعاری به مراتب دموکراتیک تر از روزگار بعد سروده است. این میان سهراب سپهری به دلیل تمایلاتعرفانی اش تاثیر کمتری از فضای سیاسی اجتماعی اطراف خویش گرفته است. با این حال شعر او خصایص دموکراتیک چندانی ندارد. بر این اساس نظام استبدادی در دوران اوج خویش(1356-1342و 1308-1320) توانسته است با تاثیرگذاری بر زندگی روزمره ی شاعران، خصایص ساختاری خود را در شعر شاعران مورد بررسی باز تولید کند.